Öne Çıkanlar

13.06.2012

"Bundan böyle tahtım İstanbul'dur." - İstanbul'a Türk mührü

"Bundan böyle tahtım İstanbul'dur." - İstanbul'a Türk mührü
"Bundan böyle tahtım İstanbul'dur." - İstanbul'a Türk mührü

Fatih Sultan Mehmed, henüz 21 yaşın­da olmasına rağmen âlim, akıllı, idarede ma­hir, hareketli, hikmetle dolu adil bir padi­şahtı. Hükümdarlığın ve cihangirliğin yüksek meziyetlerini uhdesinde toplamıştı.

Fetihten sonra İstanbul'a ibretle baktı. Açıkca gördü ki, suyu, havası, dağı, yolu ve sahrası pek güzeldir. Ama emin insanlar ile dolu olmadığından ve İslâm dinince müzey­yen kılınmadığından nazenin bir dilberin zülfünün perçemleri gibi karışık ve perişan kalmıştı.



Bu sebeble memleketlerin süsü ve deni­zin kilidi olmaya layık görüldü. Evvela vezirlerine, alimlerine ve kullarına ilan etti ki: "Bundan böyle tahtım İstanbul'dur". Kendi İstirahatı ve hareminin ikameti için saraylar ve köşkler tertip etti. Buralara emin ve din­dar hocalar ve muhafızlar tayin etti. Şehirde büyük bedestenler, çarşılar, pazar yerleri ve kervansaraylar yaptırdı.

Nihayet kendi adı ile anılacak yerde Ayasofya mabedi suretinde bir ulu cami inşa ettirdi. Camie güzel sesli, bilgili hoca, hafız ve müezzinler tayin ile mahfelini müzeyyen et­ti. Caminin iki tarafına külliyenin bir parçası olarak sekiz medrese yaptırdı. Bu medrese­lerde güzel sanatlar, tefsir, hadis, usul dersleri, aklî ve naklî ilimler okutuldu. Adaletli, bilgili ve cesur hocalar ile talebeleri alemi güneş gibi aydınlattılar.

Sahn-ı semân denilen bu medreselerin yanında zengin fakir herkes için şifa evleri yaptırıldı. Bilgili hekimler ve sadık hizmetçiIer tayin etti. Bir yanına da büyük bir İmaret yaptırıp, medrese ehline, fukaraya ve mahal leliye günde iki öğün yemek yetiştirildi.

Ebâ Eyyub el-Ensarî hazretlerinin defnedildiği yere gayet güzel bir türbe, yanına medrese ve hamam yaptırdı. Halk şehidlerin reisinin bulunduğu bu yere rağbet edip türbenin etrafına evler ve köşkler yaptılar. Bir hoş kasabadır meydana geldi ki huzur arayanlar ve dinlenmek isteyenler denizden kayıklar, karadan atla ve yaya gelerek hem sohbet hem ziyaret ederlerdi.

Fatih bütün bu imar faaliyetlerinden sonra kendi saltanatı ve ikâmeti için yeni bir saray inşa edilmesini emr buyurdu. Galata karşısında Eyyüb Sultan kabrine, iskeleye, Tophane'ye ve Haliç'e ve boğaza bakar şe­refli bir yer seçti. Arap, Acem ve Rum'dan mahir mimarlar ve mühendisler getirtip bir kaç yıl içinde güzel sanat eserleri ile süslü yüce bir saray yapıldı. Her köşkü ve kasrı gönül alıcı olup ab-î hızır ve nehr-i kevser ondan revân olur.

Kalbe ferahlık veren bu muhteşem sa­raya bir sur çektirdi. Türkî ve Frengi usulünde üçgen ve daire şeklinde kulelerle, dergâh ve kapılarla bir güzel kale yaptırdı. Kalenin suru ile saray duvarının arasını bağ, bostan, bahçe ve gülistan eyledi. Yer yer çeşmeler, havuzlar sohbetgahlar ile süsledi.

Şairler bundan sonra divanlarını İstan­bul'un vasfı ile süslemeye başladılar.



Adı Kostantintiyye'dir anın
Tantgâhıdır Al-i Osman'ın


İki bahr, eylemiş o şehr-i penâh
Biri bahr-ı sefid biri siyah


Girdi bahr içine o şehr amma
Dizine çıktı anın derya


Yar gibi o şehir aya benzer
Kuşanır surdan gümüşlü kemer


Ne gariptir ki göklere kadar
Bir ucunda Yedikulesi var


Ona dizdar olsa güneş yeridir
Yıldızlar o kal’ada hisar eridir.


Kurşun örtülü kubbeler yer yer
Yelken açmış gemilere benzer


Hak bu kim yüzü suyudur dehrin
Yok benzeri cihanda o şehrin.


Kaside Der Vasf-ı İstanbul

Bu şehr-i sitanbul ki bi misl ü behâdır
Bir sengine yek pâre acem mülkü fedâdır
Bir gevher-i yekpare iki bahr arasında
Hurşîd-i cihan-tâb ile tartılsa sezâdır


Bir kân-ı niamdır ki anın gevheri ikbâl
Bir bağ-ı iremdir ki gülü izz ü alâdır
Altında mı üstünde midir cennet-i a’lâ
El-hak bu ne halet bu ne hoş âb u hevâdır


Her bağçesi bir çemenistân-ı letâfet
Her kûşesi bir meclis-i pür-feyz ü safâdır
İnsaf değildir ânı dünyaya değişmek
Gülzarların cennete teşbih hatadır


Herkes irişür anda muradına ânınçün
Dergahları melce-i erbab-ı recâdır
Kala-yı meârif satılır sûklarında
Bazâr-ı hüner ma’den-i ilm ü ulemâdır


Camilerinin her biri bir kûh-i tecellî
Ebrû-yi melek andaki mihrâb-ı duâdır
Mescidlerinin her biri bir lücce-i envâr
Kandilleri meh gibi lebrîz-i ziyâdır


Ser-çeşmeleri olmada insana revân-bahş
Germ-âbeleri câna safâ cisme şifâdır
Hep halkının etvarı pesendîde-i makbul
Derler ki biraz dilleri bî-mihr ü vefâdır


Şimdi yapılan âlem-i nev-resm ü safânın
Evsafı hele başka kitâb olsa sezâdır
Nâmı gibi olmuşdur o hem sa’d hem âbâd
İstanbul’a sermâye-i fahr olsa revâdır


Kûh-sarları bağları kasrları hep
Güya ki bütün şevk ü tarab zevk u safâdır
İstanbul’un evsafını mümkün mi beyân hiç
Maksûd heman sadr-ı kerem-kâra senâdır.

Nedim

Kaynak: http://www.ahmetsimsirgil.com/component/content/article/134-istanbula-turk-muhru.html

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.

İzleyicimiz Olun